Franz Kafka - Hikayeler

Kapaktaki fötr şapkalı adamın Kafka olduğu intibası kitabı aldığım ilk günden beri var bende. Ayakları biraz uzunca. En sevdiği renk olan siyaha bürünmüş. Kaldırımlar üzerinde bekliyor. Belki de düşünüyor. Bu duruşta sanki daha çok çaresizlik var. Sevdim diyemem o yüzden. Belki de böyle düşünmemin sebebi, hikayelerinin bana giydirdiği karamsar hırkam. Gözlerimi ovuşturmamın bir faydası yok.

Zaten Franz Kafka hep gizemli birisi olmuştur -benim için-. O kısa hayatı boyunca neler yapıp, nelerden hoşlandığı ve nelerden tiksindiği kitaplarını okurken aklımın bir köşesinde sürekli olarak beni meşgul eden konular. Kitap kapaklarının renginden, yazılarında seçtiği konulara kadar hep farklı birisi oldu; isteyerek veya istemeyerek. Hep bir değişimi yazmak istedi, ve bence bu hep 'kaybediş'in ve 'kaybolma'nın değişimiydi..

29 Eylül 2006

Beklemek

Yine aynı saatte aynı yerde otururken yazmam gerektiğini farkettim. Zorunluluk değil de yazma ihtiyacıydı bu, yemek içmek gibi arayı açtiginda kendini daha sık hatırlatan bir haz. Açtım blogu; yazmaya başlarken O'ndan aldım haberi. Az sonra evden çıkıyordu, belki de içindeki tüm kuşkuları atmaya, biraz hava almaya gidiyordu. Böyle düşündüğünü düşünüp mutlu oldum. Bir hayal gibi mutluluk verdi bu his bana. Önümde karalanmayı bekleyen sayfalara baktım. Belki de bembeyaz olmak çok da güzel bir şey değil. Biraz karalanmak, biraz dolmak lazım. Hayatın bize ne verdiğini tam idrak edemiyorken çok düşünmemek lazim belki de. 'Hayırlısı' deyip bir yerlerden tutunmak lazım hayata. Mutlu oldum düşündükce ve aramasını bekledim O'nun. Beklemek güzeldir Ona dair ise. Beklemek O'dur.

20 Ocak 2009

Büyücü

Bu sabah gerek durakta beklerken gerekse otobüste varış yerini beklerken sıkıldım. Kaç gündür kitap okumaya alışmışım ve dün kitabı ofiste unutmuş olmam ve başka kitaba başlayamayacak kadar bu kitaba bağlanmış olmam elimi kolumu bağladı, otobüsün en arka koltuğunda beni başka bir şeyler düşünmeye zorladı. Fakat olmadı. Ne kadar uğraşsam da bir şekilde dönüp dolaşıp Yunan adasında bir anlamda sıkışıp kalmış Urfe’yi karşımda buluyordum; Nicholas Urfe. Yunanistan’ın ufacık bir adasında bulunan özel bir okulda öğretmenlik yapan Urfe kitabın belki de tek gerçek karakteri olarak bir oyunun içine -farkında olmasına- rağmen sürükleniyor. Urfe-June-Julie ve sahnenin yönetmen koltuğunda oturan Conchis. Bu karakterler içinde gerçek olan bir noktayı referans alarak yolumu bulmaya calışsam da nafile. Neyin gerçek neyin kurmaca olduğunu anlamak zor, hele ki on dakikalık otobüs seyahatinde imkansız. Bunu düşünürken anlıyorum niye Urfe’nin bu oyunun sonunu görmek istediğini. Ben niye kitabı bir şekilde bitirmek istiyorsam O da bir şekilde bu oyunun sonunu görmek istiyor, ve bunun tek yolunun da oyuna katılmak olduğunu biliyor. Çünkü herkesin rolü biçilmiş ve biz okuyucular ağızlarını bir karış açarak hayretle izleyen, bir yandan da sonu bir an önce gelsin isteyen seyirciyiz. Bu kitabın hayal ürünü olduğunu bilsem de belki en zayıf yönümüz olan gerçeği öğrenme merakı -özellikle- bu kitabı çekici kılıyor. Bunları düşünürken bile yoruluyor, nereden başladığımı bilmediğim gibi nerede bıraktığımı da bilmeden biraz önümde oturan asker pantolonu giymiş orta yaşlı birinin kitap okumasına takılıyorum. Elindekini bir kitaptan ziyade nutukmuş gibi belli bir açıda tutarak dik vaziyette mırıldanıyordu. Belli ki kendini kitaba vermişti ve askeri disiplinini kitap okuma alışkanlığına bile yansıtmıştı. Durağa yaklaşırken hızlı ve keskin hareketlerle kapağında Amerikan bayrağı olan kitabı kapadı ve siyah çantasına büyük bir saygıyla yerleştirdi. Güneş gözlüklerini çantanın yan cebinden çıkarıp dikkatle takarken bu seri hareketlerin aslında defalarca kere yaşanmış olmasından kaynaklandığını anladım. Her gün aynı otobüse belki de aynı saatte binen birisinin dakikliğine sahipti tüm vücut hareketleri. Okuduğu kitabı büyük bir hazla mırıldanması ise bu günlük tekrarların bir monotonluk değil de yaşadığı hayata bağlılık olduğunu gosteriyordu. Kendimi düşünmeye başladım o sırada; hayatın neresinde olduğumu ve neresinde olmak istediğimi. Bu hayat kuralları hiç bir yerde tam olarak yazılmamış bir oyun. Burası bir Yunan Adası ve bize biçilen rolü benimsemekten başka bir seçeneğimiz yok.

Elveda

Ne kadar uzak olduğunu hatırlamadığım bir geçmişe ait anılar yumağı zihnimde yuvarlanırken içimde biriktirdiğim pişmanlık büyümeye ve bir kimliğe bürünmeye başladı. Bu duygu bir bataklık gibi beni daha da içine çekerek geçmişimle yüzleşmeye itti. Bir hatıra bir diğerine bağlandıkça yapbozun parçaları birleşmeye ve böylece kendi kişisel tarihim de bir anlam kazanmaya başladı. Anlamsız parçalardan oluşan hafızam bir anda olayları ve kişileri birbirine bağlamaya başladı. Herşey yerli yerine oturunca anladım ki, öfke ve pişmanlığım kendimden başkasına değilmiş. Yıllardır adresi yanlış yazılmış mektup gibi öfkem olmaması gereken yerlere uğramış, ancak şimdi yerini bulabilmişti. O an o karanlık odada ne yapacağımı bilemeden, ben ve öfkem başbaşa kaldık. Sorulacak soruları bir yana bırakıp bana bakınca yüzündeki öfke önce acıma duygusuna, daha sonra da hüzne bıraktı. Tek söz söyleyebildi; ‘Elveda!’. Bu onu son görüşüm oldu.

12 Şubat 2009

Sevgili

Sevgilim dedim ona ilk defa bir pazar kahvaltisinda. Saskinligini sakla(ya)madi. Donuk gozlerle bana bir sure bakti. Az sonra dedigimi bana tekrarladi yeni ogrendigi bir kelimeyi ezberlemek istercesine. O an biliyordum ki ne soylerse soylesin hic bir sey ayni olmayacakti. Geri donusu olmayan bir kapidan gecmis, ne geriye ne de ileriye bakma firsati bulamamistik. Birlikteligimizin her aninda oldugu gibi o sabah da her sey kendiliginden gelismisti. Cok sonralari bu an aklima geldiginde zamansiz davrandigimi kendime itiraf ettim. Ancak baska ne zaman olabilirdi sorusuna da cevap bulamayinca o sabah kahvaltisi hatirasinin tadini cikarmaya karar verdim. Bir pohaca sicakliginda giden kahvalti sevgili sozcugunun havada ucusmasiyla birlikte baska bir boyuta tasinmisti sanki. Kahvalti masasi ve biz bir anda daha once hic gitmedigimiz bir yere gitmistik. Zaman daha yavas akiyordu sanki ve biz de ona uydurmak istercesine yavas hareketlerle kahvaltiya devam ediyorduk. Cok bir zaman gecmemisti ki gulumsedigini farkettim. ‘Oldu!’ dedim usulca, neyin oldugunu bilmeden.

17 Şubat 2009

Bacheha-ye Aseman

Majid Majidi’nin tek odalı evinde, çok eskiden bitmesinden korktuğumuz için yazmaya kıyamadığımız saydam plastikten yapılmış tükenmez kalem ile yalınayak senaryosunu yazdığı bu filmde, bir rivayete göre bizleri de hep en olmadık yerde yarı yolda bırakan bu tükenmez kalem tükendiği için filmi yarıda öylece bitirmek zorunda kalmış. O yüzden sevgililerin kavuştuğu bir mutlu son yok bu filmde. Zaten film sonlarında ‘THE END’ yazısının eksikliğine dahi alışamamış biz sinemaseverlere böyle bir son gerçekten çok acımasızcaydı. Fakat, yine de, Majid Bey’i bizi sokak aralarında maç yaptığımız günlere götürmesi hatrına affedip filme iyi puan veriyoruz.

Mektup

Hava henüz kararmış, odaların ışıkları bir bir yanmaya başlamıştı. Dışarı çıkıp rasgele esen rüzgara kısa bir anlığına da olsa bıraktım kendimi. Kısa ve çekingen adımlarla karanlığa doğru ilerledim. Çok geçmedi, elimde anahtarlarla posta kutusunun önünde durdum. Anahtar deliğini el yordamıyla bulup kilidi açtım. Alışılagelmiş bir kaç reklam afişi ve kredi kartı mektuplarının yanında duran saman renkli eski bir posta zarfı nereden geldiğini hemen belli etti. Belli ki deniz aşırı yolculuk onu bir hayli yıpratmış, üstüne üstlük kendisinin ancak yarısı kadar olan bir kutuya sıkıştırılmak zorunda kaldığı için bir hayli kırışmış ve kıyılarında ufak yırtıklar oluşmuştu. Kısa süren bir ‘ne yapacağını bilememe’ tereddüt hali sonrası bir elime sarı zarfı alıp eve doğru yollandım. Baş parmağımla zarfın üstündeki üçü aynı birisi daha küçük olan dört adet pulu yoklayarak geçtim karanlığı...

Yağmurlu Günler

Dün gece yatmadan hemen önce takıldı aklıma. Birşeyleri unuttuğumu düşünüyordum, ne olduğunu çıkaramadım. Bu düşünce hoşuma gitti. Uyuyana kadar bir şeylerle meşgul olacağımı bilmek uykumu daha da kaçırdı. Bu halime üzülsem mi sevinsem mi bilemedim. Hayatımda birşeylerin eksikliğini hep hissetmişimdir. Şimdiki kadar olmasa da geçmişe bir göz atıp nerelerde yanlış yaptığımı bulmaya calişma merakı uzun zaman önce kazandığım bir alışkanlık. Bugün daha farklıydı. Alışkanlık takıntı haline gelmiş, beni huzursuz etmeye başlamıştı. Yattığım yerden doğruldum, gözlerimi ovuşturdum ve kararımı verdim. Yavaş hareketlerle yataktan kalktım. Giyinip dışarı çıktım.

...

Hafif çiselen yağmur altında yürüdüğümü hatırlıyorum. Ve o an, yüzüme çarpan her yağmur damlası derinlerde bir yerlerde bulunan küflenmeye yüz tutmuş hayallerimi bulup çıkardı. Çok eski ‘yağmur’lu günlerden kalan hatıralar hayallere karışıp uyumlu bir ahenkle birer birer geçtiler gözümün önünden. Saniyeler kadar hızlı geçen o zaman zarfında herşey canlandı. Kurak günler bitti, yerini ‘yağmur’lu günlere bıraktı.

26 Eylül 2006

Bir Fotoğraf Bir Geçmişe Bedeldir

Kış ayazının hala kendini hissettirdiği bir mart sabahı uyku mahmurluğuyla odanın bir köşesine yığılmış kitapları kutulara yerleştirirken farkettim onu. Siyah deri ciltli bir ajandanın sayfaları arasından elime değen fotoğrafın tırıklı plastik çerçevesini parmaklarımla hafifçe okşarken polaroidin ne zaman çekildiğini hatırlayamayınca içimi bir hüzün kapladı. Üstelik fotoğrafta benim yanımda gülümseyen yüz de tanıdık gelmiyordu. Demek ki; benim hayatımda bir zamanlar beaber fotoğraf çekebileceğim kadar yakın birileri vardı. Bu düşünce beni rahatlattı ve aynı fotoğraftaki gibi gözlerimi iyice açıp gülümsemeye başladım.

Umursamazlık

Şehrin alışkın olmadığı sağanak yağmur altında geniş kaldırımlı sokakta ilerledim. Yağmura hazırlıksız yakalanan insanların arasından hızlı fakat altları suyla dolmuş gevşek kaldırım taşlarından birine rasgelmemek için tereddütlü adımlarla yürürken gecikmemden ötürü bu yağmuru suçlamaya karar verdim. Öyle bir yağmur ki bindiğim otobüsün silecekleri bile yağmura mağlup düşünce sürücü koltuğundaki beyefendi çalışılmış küfürler savurmaya başlamış, bunun yararı olmadığını anlayınca biraz da trafiğe uyarak ağır aksak ilerlemeye başlamıştı. Dükkan bodrum katında gün ışığından mahrum kaldığı için dışarıdaki cümbüşü siz muhtemelen farketmediniz bile. Evet neyseki yağmur biraz dindi de ben zor da olsa geldim buraya. Buna da şükür!

Oturduğu yerden kalkıp önümden sessizce mırıldanarak geçtiğinde aslında beni dinlemediğini farkettim. Bu beni rahatlatsa da kayıtsızlığı içimi burktu. Yine de umursamazlığına aynı şekilde karşılık verdim. Ayrılırken verdiği selam dışında sesini çıkarmadan yanımdan ayrıldı. Buna neyseki -zor da olsa- alıştım artık. Üzerine sessizliği örtüp beni görmezden geldiğinde bilirim ki Remzi Amca o gün kelimelerini benden sakınsa da hemen ertesi gün -belki de bunun mahcubiyetiyle- söz ve iltifatlarında cömert davranacaktı.

Müdürü Beklemek

Birisini beklemekten daha kötüsü birisini hiç tanımadığınız başka birisiyle beklemektir.

Hiç istemesem de üniversitenin İdari İşler Binasına gitmem gerekiyordu. İstemiyordum. Çünkü basit bir kağıt parçasını kapı kapı gezdireceğimi ve bu kapılardan en az birisinden elim boş döneceğimi ve işimin ertesi güne erteleneceğini biliyordum. Bu binanın tek sevimli yanı kapıların üzerine asılmış makam isimleri. Meğer ne çok yönetici ve müdür varmış. Aslında bir varmış iki yokmuş. Kapısını çaldığım müdür odalarının hepsi sessizlikle karşılık verdi bana. İçi boş yönetici odaları. Kapılardan önü daha geniş ve havadar olanı seçip önünde beklemeye başladım. ‘İnsan İlişkileri Müdürü’ yazısının hemen karşısındaki duvara arkamı yasladım. Bu müdür insanların ilişkilerinden sorumlu, onları denetleyen kimse olmalı. Kimlerin kimlerle daha iyi arkadaş olabileceğini araştırıp buna göra telkinde bulunan bir kurulun yöneticisi. Özgeçmişlerin, facebook fotoğraflarının havada uçuştuğu bir kurul toplantısı hayal ediyorum. Kendimce dalga geçiyorum. Başkalarının beğenisine bağlı olarak yaşanılan bu hayat düzeni nde pek de kötü bir fikir sayılmaz aslında. Koridorun sonunda birisinin belirmesiyle bu olağanüstü fikrimi bırakıp bekleyen insan konumuma geri dönüyorum. Gelen kişi eğer müdür ise nasıl bir tavır takınacağıma karar vermeliyim. Beklemeye alışkın olmayan meşgul birisi olduğumu soğuk yüz ifademden hemen anlamalı. Çok da abartılı olmamalı. Belki de bu durumu önemsemeyerek üstünlüğümü belli etmeliyim. Hafif bir gülümeme ile görmiş geçirmiş birisine dönüşmeliyim. Karar veremiyorum. Neyse ki gelen müdür değil. Bu okulda getir götür işlerine bakan kişilerden. Bordo pantolon ve bordo yelekli üniformalı bu insanlar gülücüklerini kimseden esirgemezler. Ben o kadar cömert değilim bugün. Onun bana baktığını bildiğimden gözlerimi kaçırıyorum. Sanki ben de ona bakarsam elimdeki kağıt imzasız kalacak. Yanıma gelince duruyor. Belli ki onun da aynı kişiyi görmesi gerekiyor. Kapıyı çalıyor. ‘Kimse yok!’ deyip ufak bir sohbeti başlatabilirim. Aynı amaç buluşmuş iki insanız ne de olsa. Fakat hiç bir şey yapmıyorum. Kapıyı açıyor ve boş koltuğa bir süre bakıp kapıyı kapatıyor. Kapının yanına benimle biraz mesafe bırakmaya özen göstererek geçiyor. Belli ki o da bekleyecek. Neden bilmiyorum içim sıkılıyor. Onunla beklemek istemiyorum. Müdür geldiğinde ikimizin de kapısında onu beklediğimizi görmesini istemiyoum. Aşağılanmışlık mı bu? Bir süre sonra o da bana bakmayı bırakıyor. Onunla konuşmak istemediğimi anlamış olmalı. Fakat merak ediyorum onun hangi ülkeden olduğunu, kaç çocuğu olduğunu. Yaşadığı yeri bırakıp buraya gelmesinin öyküsünü ondan duymak istiyorum. Onlarca soru üşüşüyor kafama. Tüm cevapları onda saklı olan sorular. Moralim büsbütün bozuluyor. Onunla artık konuşamayacağımı anlıyorum. Telefonuyla oynamaya başlıyor. İçim bunalıyor. Oradan hızla uzaklaşıyorum. Olmak istediğim ama olamayacağımı birisiyle her karşılaştığımda anladığım o hayal insanından uzaklaşıyorum.